Mengend Nederland wil snel voldoende beschikbaarheid van duurzame grondstoffen
Voor een duurzaam Europa is een duurzame industrie onmisbaar. Mengend Nederland vraagt daarom urgent aandacht voor de beschikbaarheid van duurzame (grond)stoffen in de Europese Unie. Beperkte beschikbaarheid van duurzame grondstofproductie zal het behalen van de doelstellingen rond duurzaam stoffenbeleid bemoeilijken. Chemiefobie en een beperkte benadering van duurzaamheid dreigen ondertussen te leiden tot een buitenproportionele en onnodige verzwaring van de regelgeving voor stoffen, wat de Europese productie van stoffen en producten verder onder druk zet.
Mengend Nederland roept daarom de Nederlandse overheid en de grondstofproducenten op dit via de volgende drie punten aan te pakken:
1. Stimuleer duurzame productie van grondstoffen in Nederland en Europa
2. Communiceer op basis van feiten over het nut en veilige gebruik van chemische stoffen
3. Benader verduurzaming van grondstoffen op een holistische manier
Punt 1: Stimuleer duurzame productie van grondstoffen in Nederland en Europa
De verduurzaming van de hele chemieketen begint bij duurzame productie van stoffen. Het aanbod van dergelijke grondstoffen is op dit moment veel te klein. De duurzame productie van stoffen binnen de EU dient daarom te worden gestimuleerd. Alleen dan kunnen we in Europa, waaronder Nederland, de doelstellingen van een duurzaam stoffenbeleid behalen.
Punt 2: Communiceer op basis van feiten over het nut en veilige gebruik van chemische stoffen
Het algemene publiek en de politiek laten zich steeds meer leiden door een chemiefobie, ofwel een irrationele angst voor stoffen. En dat terwijl iedereen dagelijks veilig gebruik maakt van chemie: we wassen onze handen en maken onszelf mooi, gebruiken medicijnen, stappen op de fiets. Juist chemie maakt een veilige, duurzame en moderne samenleving mogelijk.
Dit sentiment dreigt steeds bepalender te worden bij het vaststellen van beleid voor chemische stoffen. Wetenschappelijke feiten over het veilig gebruik van stoffen en producten zouden leidend moeten zijn. Het is daarom zaak om op basis van feiten te communiceren over de veiligheid van chemische (grond)stoffen.
Punt 3: Benader verduurzaming van grondstoffen op een holistische manier
De invulling van het begrip ‘duurzaamheid’ lijkt steeds meer te gaan om ‘veilig voor mens en milieu’. Dit geldt voor recente ontwikkelingen in de Chemicals Strategy for Sustainability als onderdeel van de EU Green Deal, alsook voor het Nederlandse Nationaal Milieubeleidskader.
Duurzaamheid is echter meer dan dat, zoals is vastgelegd in de 17 Sustainable Development Goals van de Verenigde Naties. Door de beperkte benadering van duurzaamheid in het beleid dreigen (grond)stoffen en producten van de markt te verdwijnen die dikwijls een vitale bijdrage leveren aan een duurzame maatschappij en waarvan de risico’s bij gebruik goed beheersbaar zijn. Het is daarom noodzakelijk om de duurzaamheid van stoffen in een product te baseren op de gehele levenscyclus, van productie tot afvalfase, inclusief de bijdrage aan een duurzame maatschappij.
Zetten Nederland en Europa zichzelf buiten spel?
De stijging in leveringsproblemen van (duurzame) grondstoffen in de EU heeft potentieel grote gevolgen voor de Europese inwoners. Dit werd onder andere evident tijdens de coronapandemie, waar bijvoorbeeld problemen in de levering van kritische ingrediënten van desinfectiemiddelen tot een gevaarlijk tekort hadden kunnen leiden. Het probleem gaat echter verder dan consequenties tijdens een mogelijke crisis. Als producenten van eindproducten door leveringsproblemen van grondstoffen niet aan de vraag van klanten kunnen voldoen, zal uiteindelijk ook de productie van deze eindproducten naar buiten de EU verhuizen – dichter bij de productie van belangrijke ingrediënten.
Hierdoor dreigen Nederland en Europa veel te afhankelijk te worden van externe handelspartners voor eindproducten die een belangrijke rol spelen in onze moderne samenleving. Naast de consequenties voor de economie zal dit er voor zorgen dat Europa, inclusief Nederland, de grip verliest op de productie van duurzaam en veilig te gebruiken stoffen en producten. Nederland en Europa zetten zichzelf zo buiten spel voor hun bijdrage aan een veilige en duurzame wereld.